U medicini obično špekulacije o nekom eventualnom budućem zalaganju nisu dovoljne da bi se dobila Nobelova nagrada, kao što je to slučaj, recimo za Nobelovu nagradu za mir.
Naprotiv, nekada zbog nedostatka ozbiljnih dokaza ili sredstava naučnici posežu i za bizarnim oblicima samopožrtvovanja da bi dokazali tezu u koju su ubijeđeni. Ovdje ću spomenuti par takvih slučajeva.
Barry Marshall je australijski naučnik koji je tvrdio da bakterija Helicobacter pylori (u međuvremenu i većini laičke populacije dobro poznata bakterija) može uzrokovati čir na želudcu.
Nakon što je većina naučnika tu hipotezu odbacila obrazloženjem da Helicobacter, odnosno ni bilo koja druga bakterija, ne može opstati u kiselom miljeu (hlorna kiselina) želudca.
Barry Marshall tada (olimpijske 1984. godine) jednostavno uzima epruvetu sa kulturom Helicobactera i ispija je. Ubrzo nakon toga dobija teški oblik gastritisa, a sa njim i Nobelovu nagradu, koju doduše dobija tek 2005. godine.
Werner Barry Marshall naprotiv uopšte nije bio naučnik nego specijalizant u Eberswaldu, gradiću na danas krajnjem istoku Njemačke, ali te 1929. godine gradiću smještenom otprilike u centralnoj Njemačkoj.
Njegova ideja je bila da se kateterom može dospjeti do srca jednostavno kroz periferne vene. On tada traži od sestrice da mu da kateter za mokraćnu bešiku (sestrica nema pojma zašto mu on treba), on zatim sjeda na stolicu, pravi rez na svojoj ruci i gura kateter u prerezanu venu, sve do srca. Ustaje, prolazi pored prestravljene sestrice i odlazi u podrumske prostorije s rentgenom.
U momentu kada ga jedan kolega hvata na djelu, Forßman je već uradio rentgenološki snimak i dokazao da je kateterom dospio do srca!
Na početku je najprije dobio lekciju od svoga šefa, a zatim i pohvalu. Zakašnjela Nobelova nagrada stiže tek nakon Drugog svjetskog rata, 1956. godine za izum bez kojeg bi moderna kardiologija tek mnogo kasnije postala zaseban fah.
O tome da ne stoji iza svih Nobelovih nagrada jedna tako srećna priča, pišem u nastavku.
No comments:
Post a Comment